Z dniem 1 lipca 2023 rozporządzeniem Ministra Zdrowia został odwołany stan zagrożenia epidemicznego wywołany Covid 19. W związku z tym warto przedstawić kilka konsekwencji prawnych z tym związanych, a dotyczących zalegalizowania pobytu lub zatrudnienia cudzoziemców.
Ustawa z dnia 2 marca 2020 o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, tzw. „tarcza antycovidowa” zniosła dla cudzoziemców szereg obowiązków związanych z zalegalizowaniem ich pobytu lub pracy, przedłużając wiele terminów i ułatwiając procedury. Jednak w związku z odwołaniem stanu zagrożenie epidemicznego wywołanego Covid-19, przywileje związane z przedłużeniem terminów do złożenia stosownych wniosków, czy też z przedłużeniem poszczególnych tytułów pobytowych ustały, a cudzoziemcy zobowiązani są podjąć stosowne kroki, jeżeli zamierzają pozostać i pracować w Polsce.
- Po pierwsze, cudzoziemcom, którym termin do złożenia wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy wypadał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, został on przedłużony na podstawie tarczy antycovidowej do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni. Zatem cudzoziemcy Ci powinni złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy najpóźniej do 31 lipca 2023 r.
- Po drugie, cudzoziemcy którzy zamierzali przedłużyć swój pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy Schengen, lub wizy krajowej, a termin ważności takiej wizy wygasł w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, powinni najpóźniej do dnia 31 lipca 2023 r. złożyć wniosek o przedłużenie wizy.
- Po trzeci, cudzoziemcy, którzy zamierzali złożyć wniosek o zezwolenie na pobyt stały w Polsce, a ich poprzednie zezwolenie na pobyt tymczasowy, wygasło w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, powinni najpóźniej do dnia 31 lipca 2023 r. złożyć wniosek o zezwolenie na pobyt stały.
- Po czwarte, tylko do dnia 31 lipca 2023 r. pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej uważa się za legalny, w przypadku cudzoziemca, który w dniu, od którego po raz pierwszy ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 przebywał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
– na podstawie wizy Schengen,
– na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen,
– na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen,
– w ramach ruchu bezwizowego,
– na podstawie wizy długoterminowej wydanej przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej niebędące państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej uprawnia ona do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
– na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej niebędące państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej uprawnia ona do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
– a w czasie zagrożenia epidemicznego wymienione tytułu pobytowe wygasły.
Oznacza to, że najpóźniej do dnia 31 lipca 2023 r. cudzoziemiec powinien zainicjować procedurę legalizującą jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej np. poprzez złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy.
- Po piąte, przedłużenie okresu ważności wizy krajowej oraz zezwolenia na pobyt czasowy, jeżeli ostatni dzień okresu pobytu cudzoziemca na podstawie wskazanych tytułów pobytowych przypadał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, trwa tylko do 31 lipca 2023 r. W przypadku woli kontynuacji pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej najpóźniej do 31 lipca 2023 r. należy złożyć wniosek o przedłużenie tytułu pobytowego.
- Po szóste, z dniem 31 lipca 2023 r. wygasają zezwolenia na pracę, których okresy ważności zostały przedłużone na podstawie tarczy antycovidowej. Wniosek o przedłużenie zezwolenia na pracę należy złożyć nie wcześniej niż w terminie 90 dni przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę określonego w tym zezwoleniu i nie później niż 31 lipca 2023 r.
- Po siódme, jeżeli w oświadczeniu o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisanym do ewidencji oświadczeń wskazano okres pracy, którego koniec przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, cudzoziemiec może wykonywać pracę określoną oświadczeniem na rzecz podmiotu, który złożył oświadczenie, w okresie lub okresach nieobjętych oświadczeniem, ale nie dłużej niż do dnia 31 lipca 2023 r. Oznacza to, że najpóźniej do dnia 31 lipca 2023 r. konieczne jest podjęcie postępowania w celu zalegalizowania kontynuacji zatrudnienia cudzoziemca. Przy czym dodatkowy okres pracy przypadający w okresie zagrożenia epidemicznego i nieobjęty oświadczeniem, nie wlicza się do ustawowego okresu w jakim można wykonywać pracę na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy.
- Po ósme, cudzoziemcy wobec których:
– odmówiono przedłużenia wizy Schengen lub wizy krajowej,
– odmówiono udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE
– umorzono postępowania w sprawach odmowy przedłużenia wizy Schengen lub wizy krajowej, czy też odmowy udzielenie zezwolenia pobytowego;
– wydano decyzję o cofnięciu zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
– odmówiono nadania statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej;
– uznano wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej za niedopuszczalny;
– umorzono postępowania w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej;
– wydano decyzję o pozbawieniu statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej;
– cofnięto zgodę na pobyt ze względów humanitarnych
a termin do opuszczenia przez nich terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wypadał w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19, są zobowiązani do opuszczenia terytorium kraju najpóźniej do dnia 31 lipca 2023 r.
- Po dziewiąte, cudzoziemcy wobec których wydano decyzję zobowiązującą do powrotu do swojego kraju, a ostatni dzień terminu dobrowolnego powrotu wypadał w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19, są zobowiązani do powrotu do dnia 31 lipca 2023 r.
Szczególna sytuacja prawna obywateli Ukrainy
Nieco inaczej kształtuje się sytuacja prawna obywateli Ukrainy. W związku z rosyjską agresją na Ukrainę zostały wprowadzone przepisy szczególne w postaci ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Warto zwrócić uwagę na kilka zasad wynikających z tej ustawy.
- Jeżeli ostatni dzień okresu pobytu obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., okres pobytu na podstawie tej wizy oraz okres ważności tej wizy ulegają przedłużeniu z mocy prawa do dnia 4 marca 2024 r.
- Jeżeli ostatni dzień okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego obywatelowi Ukrainy przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., okres ważności tego zezwolenia ulega przedłużeniu z mocy prawa do dnia 4 marca 2024 r.
- Jeżeli termin do opuszczenia przez obywatela Ukrainy terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z:
– odmową przedłużenia wizy Schengen lub wizy krajowej,
– odmową udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
– umorzeniem postępowania w sprawach odmowy przedłużenia wizy Schengen lub wizy krajowej, czy też odmową udzielenie zezwolenia pobytowego;
– wydaniem decyzji o cofnięciu zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
– odmową nadania statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej;
– uznaniem wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej za niedopuszczalny;
– umorzeniem postępowania w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej;
– wydaniem decyzji o pozbawieniu statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej;
– cofnięciem zgody na pobyt ze względów humanitarnych
przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., ulega on przedłużeniu z mocy prawa do dnia 4 marca 2024 r.
- Jeżeli termin dobrowolnego powrotu, określony w decyzji zobowiązującej do powrotu, wydanej wobec obywatela Ukrainy, przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., ulega on przedłużeniu z mocy prawa do dnia 4 marca 2024 r.
- Jeżeli ostatni dzień okresu ważności:
– kart pobytu,
– polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca,
– dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany”
wydanych obywatelom Ukrainy przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., ulega on przedłużeniu z mocy prawa do dnia 4 marca 2024 r.
- Jeżeli ostatni dzień dopuszczalnego okresu pobytu obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
– na podstawie wizy Schengen wydanej przez organ polski,
– na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen,
– na podstawie dokumentu, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr 1030/2002 z dnia 13 czerwca 2002 r. ustanawiającego jednolity wzór dokumentów pobytowych dla obywateli państw trzecich (Dz. Urz. UE L 157 z 15.06.2002, str. 1, z późn. zm. – Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 19, t. 6, str. 3, z późn. zm.), wydanego przez właściwy organ innego państwa obszaru Schengen, albo innego dokumentu pobytowego wydanego przez organ tego państwa, uprawniającego do podróży po terytorium innych państw tego obszaru,
– w ramach ruchu bezwizowego
przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny do dnia 4 marca 2024 r.
Katarzyna Ludwichowska
radca prawny
Jeśli potrzebujesz indywidualnej pomocy z zakresie zalegalizowania pobytu lub zatrudnienia cudzoziemca zapraszamy do kontaktu: [email protected]
